Anayasa Mahkemesi’nin 4734 sayılı kanun’un 11/g maddesini iptal etmesi devam eden başvuru ve davalarda süreci nasıl etkiler?
2016 yılında 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılamayacak olanlar” başlıklı 11. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca, terör örgütleri ile iltisakı veya irtibatı olduğu Emniyet Genel Müdürlüğü yahut Milli İstihbarat Teşkilâtı tarafından bildirilen gerçek ve tüzel kişilerin kamu ihalelerine katılamayacağı hükmü getirilmişti. Ancak bilindiği üzere Anayasa Mahkemesi 14/11/2019 tarihli kararı ile yukarıda belirtilen hükmün Anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar vermiştir.
Katılmış oldukları ihalelerde yukarıdaki hüküm uyarınca değerlendirme dışı bırakılanlar şikayet ve itirazen şikayet yolunu işleterek sonuç almaya çalışmaktaydı. Ancak açık kanun hükmü olması nedeniyle her iki başvuru da başvuran açısından olumsuz sonuçlanmaktadır. Fakat Kamu İhale Kurulundan çıkan ret kararını idari yargıya götürüp oradan sonuç almaya çalışanlar da bulunmaktadır. Peki hala başvuru ve yargılaması devam eden bu dosyalarda Anayasa Mahkemesi’nin kararı süreci nasıl etkilemelidir?
Danıştay 13.Dairesi yakın zamanda bu konuda vermiş olduğu kararında özetle; Anayasa Mahkemesi’nin 4734 sayılı Kanun’un 11’inci maddesinin birinci fıkrasına eklenen (g) bendinin, Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle oybirliğiyle iptaline karar verdiğini, bu nedenle Mahkemece, ihale üzerinde bırakılan firmanın 4734 sayılı Kanun’un 11’inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında olup olmadığının araştırmasının idare tarafından yapılması ve sonuca göre hareket edilmesi gerektiği gerekçesiyle Kurul kararının iptaline dair verilen kararı bozmuş ve yargılama esnasında 11(g) maddesinin Anayasa Mahkemesi kararıyla iptal edilmiş olduğunu ve iptal edilen bu maddeye dayanılarak verilen Mahkeme kararının hukuka uygun olmadığını belirterek bu konudaki yargılamalarda Mahkemelerin nasıl hareket etmesi gerektiğini göstermiştir.
Karardan da anlaşılacağı üzere; Danıştay 13.Dairesi, 4734 sayılı Kanunun 11(g) maddesinin yürürlükten kalktığını ve Mahkemelerin artık mevzuatı bu hüküm olmadan değerlendirerek bir karar vermeleri gerektiğini belirtmektedir. Yani şu durumda başvuru yapanlar için olumsuz bir hüküm olan 11(g) maddesi ortadan kalkmış ve lehe bir durum oluşmuştur. Dolayısıyla Mahkemelerce bu lehe durum yargılamalarda dikkate alınmalıdır.
11(g) maddesi doğrultusunda ihalelerden değerlendirme dışı bırakılması sonucunda şikayet, itirazen şikayet başvurularından ve nihayetinde İdare Mahkemesinden olumsuz sonuç alanlar bilmelidir ki, Danıştay, yukarıdaki kararı doğrultusunda Mahkemelerin olumsuz kararlarını bozmakta ve başvuranın değerlendirme dışı bırakılamayacağına karar vermektedir. Bunun yanında henüz başvurusu mahkeme aşamasında bulunanların ise Mahkeme kararının olumsuz çıkması ihtimalinin önüne geçmek adına, Danıştay kararını emsal göstererek dosyaya sunmaları kendi açılarından daha kolay sonuç almalarını sağlayacaktır.
Ancak Anayasa Mahkemesinin iptal kararı yayınlanmadan önce Mahkemenin haklarında araştırma yapılması gerektiğini belirttiği firmaların/şahısların hem idareye hem düzeltici işlem kararı almadan önce Kamu İhale Kurulu’na bir dilekçeyle müracaat ederek 4734 sayılı Kanun’un 11 (g) maddesinin artık işletilemeyeceğini ve tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılamayacağını belirtmeleri yine sürecin firma/şahıs lehine işlemesi açısından kolaylaştırıcı olacaktır.Yine bütün bu süreçlerin takibinin elbette hukuki yardımla yürütülmesi hak kaybına yol açmaması açısından çok elzemdir.
