Konusu aynı olan muhtelif mal ve hizmet alımlarının ihalesiz olarak yapılmak amacıyla parçalara bölünmesi aşağıya alınan Sayıştay mali denetim Raporuna konu edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun birinci maddesinde bu Kanunun amacının, kamu hukukuna tâbi olan veya kamunun denetimi altında bulunan veyahut kamu kaynağı kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemek olduğu belirtilmiştir.
Aynı Kanunun 18 inci maddesinde ise, idarelerce mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalelerinde uygulanacak ihale usulleri;
- a) Açık ihale usulü.
- b) Belli istekliler arasında ihale usulü.
- c) Pazarlık usulü.
Olarak belirlenmiştir.
Bu madde de yer alan doğrudan temin usulü 30.07.2003 tarih ve 4964 sayılı Kanunun 12 nci maddesi ile ihale usulleri arasından çıkarılmıştır.
Kanunun 22. maddesinde düzenlenen doğrudan temin, maddede belirtilen sınırlı hallerde ve bazı küçük alımlarda başvurulabilecek olan ve ihtiyaçların ilân yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan karşılanabileceği bir alım usulüdür.
Kanun koyucu Kanunun 22 nci maddesinde düzenlenen doğrudan temin ile ihtiyaçların karşılanması uygulamasını mümkün olduğunca sınırlı tutmak istemiş ve bunu da Kanunun 62 nci maddesinin (ı) bendinde yer alan “Bu Kanunun 21 ve 22 nci maddelerindeki parasal limitler dahilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin % 10’unu Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü olmadıkça aşamaz.” hükmü ile teminat altına almak istemiştir.
Ayrıca Kanunun “Temel ilkeler” başlıklı beşinci maddesinde de; idarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun Şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu oldukları;
Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerinin bir arada ihale edilemeyeceği;
Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin kısımlara bölünemeyeceği,
Belirtilmiştir.
İdarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerini bir arada ihale etmemeleri ve eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerini kısımlara bölmemeleri gerekmektedir.
Kamu idaresi cevabı
Üniversitenin yeni kurulmuş bir üniversite olduğu, yeni fakülte ve yüksekokulların açıldığı bu süreç zarfında eğitim-öğretimin aksamaması için acil olan bazı alımlarda doğrudan alım yöntemi kullanıldığını denetimimiz üzerine ilgili harcama birimlerine gerekli uyarıların yapıldığını ve doğrudan alım yöntemindeki limitlere uyulması yönünde itina gösterileceğini bildirmiştir.
Sonuç olarak
Kamu İdaresi bulguda belirtilen hususa uyulacağını bildirmiş olup söz konusu uygulama 2014 yılı denetiminde izlenecektir.