4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale Komisyonu” başlıklı 6’ncı maddesinde “İhale yetkilisi, biri başkan olmak üzere, ikisinin ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla, ilgili idare personelinden en az dört kişinin ve muhasebe veya malî işlerden sorumlu bir personelin katılımıyla kurulacak en az beş ve tek sayıda kişiden oluşan ihale komisyonunu, yedek üyeler de dahil olmak üzere görevlendirir.
…
İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları, soyadları ve görev unvanları belirtilerek imzalanır.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale komisyonun kurulması ve çalışma esaslar” başlıklı 19’uncu maddesinde “…(2) İhale komisyonu, tek sayıda olmak üzere başkan dahil en az beş kişiden oluşur. Üyelerden en az ikisinin ihale konusu işin uzmanı ve diğer bir üyenin muhasebe veya mali işlerden sorumlu personel olması zorunludur. İhale komisyonunun görevlendirilmesi sırasında komisyonun eksiksiz toplanacağı dikkate alınarak, asıl üyeler ile bu üyelerin yerine geçecek aynı niteliklere sahip yeterli sayıda yedek üyenin isimleri ve bu üyelerin komisyonda hangi sıfatla yer alacakları belirtilir.
…
(5) İhale komisyonu eksiksiz olarak toplanır ve kararlar çoğunlukla alınır. Komisyon üyeleri, kararlarda çekimser kalamaz. Komisyon başkanı ve üyeleri oy ve kararlarından sorumlu olup; karşı oy kullanan komisyon üyeleri, gerekçelerini komisyon kararına yazmak ve imzalamak zorundadır. İhale komisyonunca alınan kararlar ve düzenlenen tutanaklar, komisyon başkan ve üyelerinin adları ve soyadları, unvanları ve komisyondaki sıfatları belirtilerek imzalanır…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Karar gereklerinin yerine getirilmesi” başlıklı 13’üncü maddesinde “…(2) İdareye şikayet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru üzerine alınan kararın son bildirim tarihini, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden ve itirazen şikayet başvurusunda bulunulmadığına ilişkin Kurumun internet sayfasından sorgulama yapılmadan, Kuruma itirazen şikayet başvurusu yapılan hallerde ise itirazen şikayet başvurusu nihai kararla sonuçlandırılmadan sözleşme imzalanamaz.” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Şikâyet başvurusu üzerine yapılacak işlemler ve inceleme” başlıklı 6’ncı maddesinde “…(6) İdareye şikâyet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru üzerine alınan kararın son bildirim tarihinden, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini izleyen günden itibaren on gün geçmedikçe idarece sözleşme imzalanamaz. Bu sürenin bitimini izleyen günden(on birinci günden) itibaren Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulup bulunmadığı Kurumun internet sayfasından sorgulanmadan, Kuruma itirazen şikayet başvurusu yapılmış ise itirazen şikayet başvurusu nihai kararla sonuçlandırılmadan idare tarafından sözleşme imzalanamaz.
(7) Bu çerçevede, idareye bir şikayet başvurusunda bulunulması halinde, idarelerin sözleşme imzalamadan önce Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulup bulunulmadığını Kurumun www.ihale.gov.tr adresinde yer alan “şikayet sorgulama” bölümünden sorgulaması gerekmektedir…” açıklaması,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İhale yetkilisi ve ihale komisyonu” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1. 4734 sayılı Kanunun “Tanımlar” başlıklı 4 üncü maddesinde “ihale yetkilisi”; idarenin, ihale ve harcama yapma yetki ve sorumluluğuna sahip kişi veya kurulları ile usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış görevlileri olarak belirlenmiştir. İdarelerin bu yetkilere sahip kişi, kurul veya görevlileri ise, kendi mevzuatlarında belirlenmektedir. Bu nedenle, idarenin tabi olduğu mevzuat çerçevesinde, ihale yetkilisinin idarelerce belirlenmesi gerekmektedir.
5.2. İhale komisyonunun eksiksiz olarak ihaleyi sonuçlandırabilmesi için idarece yeterli sayıda yedek üyenin belirlenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, yedek üyeler tespit edilirken ihale konusu işin uzmanları ile muhasebe veya mali işlerden sorumlu personel yerine geçecek yedek üyeler mutlaka belirlenmelidir.
5.3. Yedek üyelerin asıl üyelerin taşıması gereken özellikleri haiz olması gerekir. Bir makamdaki görevi nedeniyle ihale komisyonunda görevlendirilen kişinin o görevinden herhangi bir şekilde ayrılması sonucu komisyon üyeliğinden de ayrılmak zorunda kalması halinde ayrılan personelin yerine atanan kişi değil, o asıl üyenin yedeği ile ihaleye devam edilmesi ve herhangi bir nedenle asıl üyenin yerine geçen yedek üyenin geçerli mazeret durumları hariç ihale sonuçlanıncaya kadar komisyon üyeliğine devam etmesi gerekmektedir.
5.4. İhale komisyonlarının idare personelinden oluşturulması gerekmekte olup, ihaleyi yapan idarede yeterli sayı veya nitelikte personel bulunmaması halinde bu Kanun kapsamındaki idarelerden komisyona üye alınabilecektir.
5.5. Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 19 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca bu Yönetmelik kapsamında yapılan ihalelerde, ihale komisyonunun muhasebe ve mali işlerden sorumlu personeli dışındaki diğer üyelerinin ihale konusu işin uzmanı olması zorunludur.
…
5.9. İhale komisyonu başkan ve üyeleri çekimser oy kullanamazlar ve verdikleri oy ve kararlardan sorumludurlar. Bu nedenle, çoğunluk görüşüne katılmayanların karşı oylarını ve gerekçesini komisyon kararına yazarak imzalamaları gerekmektedir. İhale komisyonunun eksiksiz toplanıp karar vermesi gerektiğinden, eksik üye ile ihale komisyon kararı alınamaz.
5.10. İhale işlem dosyasının birer örneği, ilan veya davet tarihini izleyen üç gün içinde idare tarafından ihale komisyonunun asıl üyelerine verilir. İdare tarafından gerek görüldüğü takdirde, yedek üyelere de ihale işlem dosyasının birer örneği verilebilir. Yedek üyenin asıl üyenin yerine ihale komisyonunda görev alması halinde ise ihale işlem dosyasının bir örneğinin yedek üyeye verilmesi zorunludur.” açıklamaları yer almaktadır.
Yapılan incelemede, isteklilere gönderilen kesinleşen ihale kararı ekinde yer alan 11.12.2020 tarihli ihale komisyonu kararından ihaleye 7 isteklinin katıldığı, 2 isteklinin teklifinin teklif mektubu ve/veya geçici teminatının usulüne uygun olmaması nedeniyle geçersiz kabul edildiği, kalan 5 istekliden 3’ünün teklifinin ihale dokümanında öngörülen yeterlik kriterlerini karşılamaması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, geriye kalan 2 isteklinin ise ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiğinin anlaşıldığı, söz konusu ihale komisyonu kararında ihalede 5 geçerli teklif olduğu bilgisinin yer aldığı görülmekle birlikte söz konusu geçerli teklif ifadesiyle teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin kastedildiğinin açık olduğu,
Diğer taraftan, başvuru sahibinin bir firma tarafından istekli olabilecek sıfatı ile Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet başvurusu yapıldığı, Kamu İhale Kurumunun incelemesi devam ederken alınan ihale komisyonu kararı ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin belirlenmesinin mevzuata uygun olmadığı iddiasına yönelik olarak yapılan incelemede, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Karar gereklerinin yerine getirilmesi” başlıklı 13’üncü maddesinin 2’nci fıkrası uyarınca Kuruma itirazen şikayet başvurusu yapılan hallerde itirazen şikayet başvurusu nihai kararla sonuçlandırılmadan sözleşmenin imzalanamayacağına yönelik hüküm bulunduğu, kamu ihale mevzuatında itirazen şikayet başvurusu yapılan hallerde idarece sözleşmenin imzalanması haricindeki ihale işlemlerin tesis edilmesini engelleyen herhangi bir hüküm bulunmadığı, bu itibarla başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, yukarıda yer verilen mevzuat hüküm ve açıklamaları uyarınca, ihale komisyonunun tek sayıda olmak üzere başkan dahil en az beş kişiden oluşması gerektiği, üyelerden en az ikisinin ihale konusu işin uzmanı ve diğer bir üyenin muhasebe veya mali işlerden sorumlu personel olmasının zorunlu olduğu, ihale komisyonunun eksiksiz toplanması gerektiği, ayrıca asıl üyeler ile bu üyelerin yerine geçecek aynı niteliklere sahip yeterli sayıda yedek üyenin isimleri ve bu üyelerin komisyonda hangi sıfatla yer alacaklarının belirtilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
İncelemeye konu ihalenin komisyon kararında sadece komisyon başkanının belirtildiği, diğer üyelerin ise isimleri ve mesleki unvanlarına yer verildiği, ihale komisyon üyelerinin komisyonda hangi sıfatla yer aldıklarının belirtilmediği görülmüştür.
İhale komisyonu kararı incelendiğinde beş kişiden oluşan ihale komisyonu başkan ve üyelerinin adı, soyadı ve görev unvanları belirtilerek kararı imzaladıkları anlaşılmaktadır. Yine ihale işlem dosyası kapsamında yer alan 15.10.2020 tarih ve 360 sayılı ihale komisyonu görevlendirilmesine ilişkin belgede komisyon başkan ve yedek üyelerinin adı, soyadı, unvan ve komisyondaki görevleri gösterilerek hem asil hem de yedek üyelerin belirlendiği görülmektedir. İdarenin şikâyet başvurusu üzerine verilen kararda da komisyonda Etimesgut Belediyesi Mali Hizmetler Müdürlüğü personelinin mali uzman olarak, araç kiralama işlerinde kontrol teşkilatında olan ve Etimesgut Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğünde görev yapmakta olan personellerin ise işin uzmanı olarak görevlendirildiği açıklanmıştır.
Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemeleri ve tespitler çerçevesinde, ihale komisyonunun ihale konusu işin uzmanı en az iki üyesi ile muhasebe veya mali işlerden sorumlu üyesinin idaredeki görevi, unvanı, mesleği, eğitimi gibi sahip olması gereken nitelikleri yönünden mevzuatta herhangi bir sınırlandırmanın bulunmadığı, bu sebeple ihale aşamasında ihale yetkilisince görevlendirilen komisyon üyelerinin görev ve unvanlarından veya komisyon kararı altında uzman veya muhasebeden sorumlu üye olduğunun belirtilmemesinden hareketle ihale komisyonunun mevzuata aykırı teşkil edildiği sonucuna varılamayacağı, mevzuatta idareye ihale işlem dosyasında üyelerin bu niteliklerini tevsik ve ispat eden belge oluşturulması yönünde bir sorumluluk da yüklenmediği dikkate alındığında idarece komisyon teşkiline ilişkin idari işlemin hukuka uygunluk karinesinden yararlanacağı ve dolayısıyla da mevzuata uygun olduğunun kabulü gerektiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Toplantı No | : 2021/006 |
Gündem No | : 29 |
Karar Tarihi | : 10.02.2021 |
Karar No | : 2021/UH.II-384 |